رفیق، خیلی از ماها موقع خستگی به صورت غیر‌ارادی یا از روی عادت و تصورات غلط، یک سری کارها رو انجام میدیم که کاملا نتیجه‌ی عکس داره و حتی باعث میشه خستگیمون به مرور بیشتر هم بشه. پس بهتره که این رفتار‌ها و عادت‌های غلط و رفتارهای جایگزینشون روبشناسی. 

عادت‌های غلط رایج عبارتند از:

۱) مصرف نوشیدنی های کافئین‌دار

 اکثر ما موقع خستگی به نوشیدنی‌های کافئین دار پناه می‌بریم تا خستگی رو از ما دورکنن، غافل از اینکه اینکار اصلا درست نیست! 

نوشیدنی‌هایی که مقدار بالایی کافئین دارن در عمل می‌تونن احساس خستگی رو چندبرابر کنن. 

نوشیدنی های کافئین‌دار با مسدود کردن گیرنده‌های عصبی خستگی یا همان آدنوزین در مغز، باعث میشه پیام‌های خواب آلودگی به مغز نرسد در نتیجه فرد احساس خستگی نداشته باشه، یعنی اصلا متوجه اون نشه! اما گاهی قضیه برعکسه! کافئین علاوه بر این تاثیر، باعث ترشح هورمون کورتیزول هم خواهد شد که این هورمون به عنوان هورمون استرس شناخته میشه. وقتی سطح کورتیزول بدن افزایش پیدا میکنه، بدن فرد به صورت آماده باش قرار می‌گیره و منجر به احساس اضطراب و استرس شدید میشه، ممکنه که این اضطراب فرد رو بیدار نگه داره اما ازطرفی بعد از چند ساعت باعث خستگی مفرط در فرد میشه!
از طرف دیگه، همونطور که اشاره شد کافئین زمانی که به مغز میرسه، به گیرنده‌های آدنوزین که مسئول هشدار خواب آلودگی هستن میچسبه و جلوی اثرات آدنوزین رو میگیره و فرد احساس هشیاری میکنه، اما از طرفی موقعی که اثر کافئین در بدن از بین میره، بدن با تجمع آدنوزین مواجه میشه و شدیدا احساس خستگی میکنه.

• حالت متفاوتی هم وجود داره که؛

وقتی فرد مقدار زیادی کافئین مصرف میکنه، پس از مدتی تحملش نسبت به کافئین افزایش پیدا میکنه و با میزان کافئینی که همیشه دریافت میکرده دیگه نمیتونه خواب آلودگیش رو رفع کنه چون بدن درجواب این کافئین آدنوزین بیشتری تولید خواهد کرد و در هر صورت احساس خستگی به شما دست خواهد داد.
از طرفی در کنار نوشیدنی‌های حاوی کافئین معمولا قند مصرف میشه که خود این قندها و شیرین کننده ها باعث افزایش ترشح انسولین کنه که این اتفاق باعث میشه سطح گلوکز خون کاهش پیدا کنه و منجر به افت قند خون بشه.
یکی از دلایلی که نوشیدنی های حاوی کافئین گاهی بتعث خواب آلودگی میشن این هست که همراه با لبنیات مصرف میشن. لبنیات حاوی اسید آمینه‌ای به نام تریپتوفان هست که با خواب آلودگی مرتبطه و درواقع تاثیر کافئین رو خنثی میکنه، به همین دلیل مصرف لبنیات قبل از خواب توصیه شده. البته مصرف آب هم در کنار قهوه میتونه از تاثیرات قهوه مثل خستگی، سرگیجه، تشنگی و … جلوگیری کنه.

درصورتی هم که فرد در حال ترک مصرف کافئین باشه؛

حتی درصورت مصرف میزان کمتر کافئین نسبت به قبل، بدنش احساس خستگی میکنه چون تحملش نسبت به کافئین بالا رفته و این میزان کم نمیتونه از احساس خستگیش کم کنه.

مصرف کافئین در ابتدای صبح و با معده خالی هم یکی از عواملیه که باعث خستگی بیشتر در طول روز و برهم خوردن چرخه ی خواب فرد میشه، پس بهتره قهوه حدود دوساعت بعد از بیداری از خواب میل بشه. پس بدون برنامه کافئین مصرف نکنید چون نتیجه ی عکس خواهد داشت. در عوض در مصرف کافئین صرفه جویی کنید، آب زیاد بنوشید، بعد از ظهر کافئین زیاد مصرف نکنید، از شیرین کننده‌ها دوری کنید.

۲) مصرف خوراکی های ناسالم

مغز موقع خستگی این احساس رو بهت منتقل می‌کنه که به مصرف خوراکی های ناسالم نیاز داری و اگر این دسته خوراکی هارو مصرف کنی خستگیت کمتر میشه! درصورتی که دقیقا برعکس هست. 

مصرف خوراکی های ناسالم  با پرکردن حجم معده به صورت غیرطبیعی، به بدن این حس رو منتقل می‌کنن که باید تمرکزش روی هضم غذا باشه و بدن در همین حین با کمبود انرژی مواجه میشه و احساس خواب آلودگی بهش دست میده. 

احساس خواب آلودگی دقیقا واکنش بدن در مقابل کمبود انرژی لازمش هست. پس اگر درطول روز با پیروی از یک عادت غذایی سالم تغذیه انجام بشه، احساس کمبود انرژی و در نتیجه خواب آلودگی هم رخ نخواهد داد. 

از مواردی که باید در تغذیه بهش دقت بشه شامل:

یکی از مواردی که باعث کمبود انرژی میشه این هست که فرد بین وعده های غذایی فاصله‌ی زیادی بندازه و در این صورت قندخون به شدت افت میکنه، اما به جای این کار نیشه از میان وعده های سالم مثل میوه ها و سبزیجات فیبردار در این بین استفاده کرد.
مصرف گوشت قرمز رو در حد نیاز بدن حفظ کنید. گوشت قرمز باید دوبار در هفته مصرف بشه چون کمبود اون باعث کمبود آهن و در نتیجه کاهش اکسیژن رسانی به خون و ایجاد خستگی و ضعف میشه.
مواد دیگری که در این مورد بسیار مضر هستن مواد غذایی قندی هستن که باعث کاهش سطح انرژی و ایجاد خستگی و ضعف میشن.
دسته بعدی کربوهیدرات‌ها هستن که مصرف کم اون‌ها باعث کمبود انرژی و خواب آلودگی میشه! یک رژیم غذایی موفق باید حتما حاوی کربوهیدرات ها برای تامین انرژی لازم باشه.
از دیگر عادتهای مضر در این زمینه، صبحانه نخوردن هست که باعث احساس ضعف و خستگی درطول روز خواهد شد. در ابتدای روز حتما باید صبحانه با میزان کربوهیدرات و پروتئین لازم مصرف بشه.

۳) مطالعه دروس سخت‌تر

درمواقع خستگی، ذهن فرد به خودی خود مقداری استرس داره و در این زمان اگر به سراغ دروس سخت برای مطالعه بریم این استرس بیشتر شده و باعث  میشه خستگی و ضعف بیشتری در ادامه به سراغمون بیاد. در مواقع خستگی بهتره که دقیقا برعکس عمل کنی و دروس آسون رو مطالعه کنی تا با تقویت روحیت، انرژی از دست رفتت برگرده.

۴) ماندن در محیط ثابت

وقتی خسته شدی سعی کن اون مکانی که طولانی مدت در اون قرار داشتی و مطالعه می‌کردی رو ترک کنی و حتی درصورت امکان توی فضای آزاد کمی قدم بزنی و با گوش دادن به یک موزیک بی کلام و انرژی مثبت، خستگی از ذهنت بیرون بره. موندن طولانی مدت در یک محیط به طور ناخودآگاه ذهن رو خسته  و کسل میکنه و باعث از بین رفتن تمرکز و کاهش بازدهی میشه.