اصلا مگه میشه کنکوری باشی و دغدغه بالا بردن ساعت مطالعه رو نداشته باشی؟، ولی موضوع اساسی اینکه اگر می خوای ساعت مطالعه و تست تمرینی زدن را بالا ببری باید به دو نکته دقت کنی (کیفیت مطالعت رو تا لحظه آخر حفظ کنی و تازه توی این مسیر خسته هم نشی) خیلی از داوطلبان کنکوری وقتی می‌خواهند ساعت مطالعه خود را افزایش دهند، در ابتدا با انرژی زیادی شروع میکنند اما بعد از مدتی خسته می‌شوند و انگیزه‌شان کاهش پیدا میکند. این اتفاق می‌افتد چون مطالعه طولانی‌مدت و بدون استراحت، باعث میشود سریع‌تر خسته شوند. اگر فکر می‌کنید از صبح تا شب درس خواندن بهترین راه برای موفقیت است، باید بدانید که این روش نه تنها کمک نمی‌کند، بلکه انرژی شما را زودتر می‌گیرد و کیفیت یادگیری‌تان را پایین می‌آورد.
یه داوطلب کنکوری در نظر به گیرید که بعد از دیدن چند تا پست و کلیپ انگزشی، تصمیم گرفته که روزی 12 ساعت درس بخوانه، روز اول 6 صبح بلند میشه و تا شب بدون استراحت درس می‌خونه. اون شب حس خیلی خوبی داره و با رضایت می‌خوابه ولی فردا صبح که بیدار میشه در کمال تعجب دیگه انرژی درس خوندن نداره و از درس خواندن متنفر شده، کل روز هم با خودش کلنجار میره تا شروع به درس خوندن کنه و تا به خودش میاد شب شده و هیچی هم درس نخوانده. اون شب با حس منفی و عذاب وجدان می‌خوابه و به خودش قول میده فردا جبران کنه. اینجوری میشه که یه روز 12 ساعت درس خونده و یه روز هیچی. (به اینجور ساعت مطالعه میگند ساعت مطالعه سینوسی)
تمامی داوطلبان می خواهند در طول روز بیشترین تایم مطالعه را داشته باشند، برای شروع کار آسانی نیست، چون که ممکن بدون دانستن روش های اصولی این کار باعث حواس پرتی و نداشتن تمرکزتان و در نتیجه تنفرتان از درس بشود اما می‌توانید با یکسری روش های خاص که در ادامه می خوانید، ذهن خود را به گونه‌ای آموزش دهید که متمرکز باشد و از حواس‌پرتی دور بماند. قبل از شروع گفتن راهکارها باید به این چند نکته توجه داشته باشید ساعت‌های خواب و ورزش خود را فدای ساعت‌های مطالعه نکنید، این‌کار سلامت شما را به خطر می‌اندازد و از این‌رو قابل قبول نیست. حتی اگر هم تایمتان کم است سعی کنید مطالب را با کیفیت بخوانید به صورتی که در ذهنتان تثبیت بشود.
خب حالا شروع کنیم به گفتن 7 راهکار برای افزایش ساعت مطالعه برای کنکور بدون خستگی و فشار…
برنامه ریزی مناسب
برنامه‌ریزی منظم یکی از مهم‌ترین عوامل موفقیت در افزایش بهره‌وری است و باعث میشود کار هایتان را در روز بخشبندی بکنید و با حفظ انرژی تمامی درس هایتان را به موقع تمام کنید . با طراحی یک برنامه هفتگی که شامل ساعات مطالعه، استراحت و کارهای شخصی باشد، می‌توانید کارهایتان را بهتر مدیریت کنید و بدون اضطراب و با داشتن تمرکز به درس‌ها بپردازید، البته این کار باعث می شود که مطالعه سینوسی نداشته باشید، همچنین در وسط هفته هم خسته تمام نمی شود و درنتیجه از درس خواندن هم متنفر نمی شید. این هم مورد توجه داشته باشید که آرام آرام به تایم مطالعاتیتان اضافه کنید، به عنوان مثال هر روز نیم ساعت به پارت درسیتان اضافه کنید که بهتون فشار هم نیاد.
در یک برنامه ریزی مناسب باید به دو نکته دیگر هم توجه کنید (شناسایی و حذف عوامل اتلاف وقت – شناسایی و بهره وری از زمان های مرده ). یکی از راه‌های افزایش ساعت مطالعه کنکور اینه که قاتلین زمانت رو شناسایی کنی. یه کاغذ بردار و همه عواملی که در طول روز باعث اتلاف وقتت میشن رو بنویس. حالا با یه حساب کتاب سر انگشتی مقدار زمان تلف شده رو هم محاسبه کن و روی دفتر برنامه ریزیت بنویس . یکی از راه‌های افزایش ساعت مطالعه شناسایی زمان‌های مرده و غیر مفیده. مثلا ممکنه زمان زیادی رو برای رفت و آمد به مدرسه یا حتی بعضی از کلاس‌ها تلف کنی. می‌تونی از این زمان‌ها برای مرور مطالب روز گذشته یا مطالعه درس‌هایی که نیاز به تمرکز کمتری دارن استفاده کنی.
اولویت بندی کردن و تنوع درسی
در رابطه با اولویت بندی وقتی از نظر انرژی در بهترین حالت خود هستید، مطالب دشوار را مطالعه کنید مانند قبل از ظهر یا بعد از اینکه از خواب بیدار میشید زمانی است که بیشترین بازدهی را دارند و داطلبان کنکوری می تونند سخت ترین درس هارا بخوانند. ولی افراد های مختلفی هستند که تایم های دیگر انرژیشان زیاده پس هر زمان که احساس می‌کنید آمادگی بیشتری دارید، مطالب دشوار را مطالعه کنید.
چنین برنامه‌ریزی، به تمرکزتان و انگیزتان از درس خواندن اضافه تر می کنند و در تایم صبح هم انرژیتان بیشتر میزارید برای درس های چالش بر انگیز. در نتیجه، در هنگام عصر یعنی زمانی‌که انرژی فیزیکی و ذهنی شما کاهش پیدا میکند، با موضوعات چالش‌برانگیز کمتری مواجه می‌شوید، برعکس، اگر مطالب و مفاهیم آسان را در اوایل روز انتخاب کنید تا حس کاذب پیشرفت را به‌دست آورید، به احتمال زیاد تسلیم اهمال‌کاری می‌شوید و نمی‌توانید به مطالعه مفاهیم دشوار بپردازید. همچنین، توصیه می‌کنیم تا حد امکان، فعالیت‌های سبک و غیرآکادمیک مانند معاشرت، برقراری تماس و کارهای روزانه و … را در اواخر روز انجام دهید.
در برنامه ریزی هم بین موضوعات مختلف تغییر دهید و کمی به تنوع درسی در برنامتان توجه داشته باشید تا ذهن شما از مطالعه مداوم یک موضوع خسته نشود. پس سعی کنید از دادن کل روزتان برای درس سنگین خودداری کنید تا درس خواندن برایتان کسل کننده نشود، همچنین این کار باعث میشه هم انرژی زیادی ازتان هدر برود و هم از درس خواندن متنفر بشوید.
هدف گذاری و پاداش دهی
هدف‌گذاری و پاداش‌دهی از روش‌های مؤثر برای افزایش ساعت مطالعه بدون خستگی، با تعیین اهداف کوچک و مشخص، می‌توانید تمرکز خود را افزایش دهید، درس هم می تونه در این روش برایتان لذت بخش بشه و به‌صورت مرحله‌ای به پیشرفت خود برسید. این اهداف می‌توانند به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه تعیین شوند. به عنوان مثال، می‌توانید هدف خود را برای مطالعه‌ی یک فصل از یک کتاب در یک روز تعیین کنید یا مطالعه گفتار زیست.
پاداش‌دهی نیز بخش مهمی از این فرآیند است. بعد از رسیدن به هر هدف، به خودتان پاداش دهید، در واقع این کار باعث ایجاد انگیزه و شور اشتیاق برای سعی و تلاش کردن برای رسیدن به آن پاداش البته این پاداش‌ها می‌توانند چیزهای ساده‌ای باشند، مثل خوردن یک خوراکی مورد علاقه، دیدن یک قسمت از سریال محبوبتان، یا حتی یک استراحت کوتاه. این کار باعث میشود که ذهن شما به صورت مثبت به مطالعه واکنش نشان دهد.
هدف‌گذاری کمک میکند تا کارها به نظر قابل دستیابی و مشخص بیایند، و پاداش‌دهی باعث میشود که این فرآیند لذت‌بخش باشد. این ترکیب باعث میشود که مطالعه به فعالیتی پرانرژی و جذاب تبدیل شود و نه تنها از خستگی جلوگیری کند، بلکه حتی انگیزه شما را برای بیشتر درس خواندن افزایش دهد. با این روش، به مرور زمان می‌توانید ساعت‌های مطالعه خود را بدون احساس خستگی افزایش دهید و بهره‌وری بیشتری داشته باشید.
استراحت و خواب کافی
در رابطه با تایم استراحت سعی کنید مورد دیگری را که شما داوطلبان کنکوری تو برنامه ریزی هایتان باید توجه کنید بهش استراحت، در میان دو پارت درسی حداکثر 10 دقیقه استراحت کنید، می تونید در این تایم هر کاری که مورد علاقتان هست را انجام دهید ازجمله آهنگ گوش دادن، قدم زدن و… ، تلاش کنید در این تایم ها کمتر به وسایل الکترونیکی (گوشی، تلویزیون و…) نزدیک بشید چون هم سگرمتان میکنند و مجبورید تایم زیادی را بهش اختصاص بدید و هم ذهنتان را مشغول خود می کنند.
خوابیدن برای تمامی افراد نوعی سوخت گیری است، این کار باعث می شود که شما دوباره انرژی بگیرید برای شروع به انجام دادن کار هایتان، پس داوطلبان کنکور سعی کنند که به دو چیز اهمیت بسیار زیادی بدند یک خواب بعد از ظهر یا چرت زدن که باید بین 30 تا 40 دقیقه باشد و شب ها هم باید بین 6 تا 8 ساعت باشد و لطفا تلاش کنید که هم تایم استراحتتان و هم تایم خوابتان منظم و بر طبق برنامتان باشد. افراد در میزان نیاز به خواب و زمانی که ترجیح می‌دهند بخوابند، متفاوت هستند، اما انگیزه بیولوژیکی برای چرت بعدازظهر جهانی است.
محیط مطالعه مناسب
با ایجاد یک محیط مطالعه مناسب و رعایت این نکاتی که در زیر بهش اشاره می شود، داوطلبان کنکوری م توانند مدت زمان بیشتری را بدون احساس خستگی به مطالعه بپردازند و بهره‌وری خود را افزایش دهند. این تغییرات کوچک می‌توانند تأثیر بزرگی بر کیفیت و کمیت زمان مطالعه شما داشته باشند و همچنین این کار باعث حفظ انرژی هم می شود.
انتخاب مکان ثابت: داشتن یک مکان مشخص برای مطالعه باعث میشود که ذهن شما به طور خودکار به حالت مطالعه برود. این مکان می‌تواند یک میز در اتاق خواب، گوشه‌ای آرام از کتابخانه یا هر جایی باشد که به راحتی بتوانید روی درس تمرکز کنید.
نور مناسب: اطمینان حاصل کنید که مکان مطالعه شما دارای نور کافی است. نور طبیعی بهترین گزینه است، اما اگر از نور مصنوعی استفاده می‌کنید، از لامپ‌های با نور سفید یا زرد که چشم‌ها را خسته نمی‌کنند استفاده کنید.
صندلی راحت: انتخاب یک صندلی راحت و ارگونومیک کمک میکند تا در طولانی‌مدت دچار خستگی و دردهای جسمانی نشوید. صندلی باید پشتی مناسبی داشته باشد که از کمر شما حمایت کند.
تهویه مناسب: هوای تازه و جریان مناسب هوا به شما کمک میکند تا تمرکز بیشتری داشته باشید و از خواب‌آلودگی جلوگیری شود. گاهی باز کردن پنجره یا استفاده از یک فن کوچک می‌تواند مفید باشد.
دوری از حواس‌پرتی‌ها: تلفن همراه، تلویزیون و دیگر وسایل الکترونیکی را دور از دسترس قرار دهید تا تمرکز شما مختل نشود. اگر ممکن است، از یک تایمر استفاده کنید تا زمان‌های استراحت و مطالعه را به درستی مدیریت کنید.
مرتب‌کردن فضا: یک محیط مرتب و سازمان‌یافته به شما کمک میکند تا بهتر تمرکز کنید. همه چیز را در جای خود قرار دهید و میز خود را از کتاب‌ها و ابزارهای غیرضروری پاک کنید.
فضای اختصاصی: اگر امکان دارد، یک فضای اختصاصی برای مطالعه ایجاد کنید که فقط برای این کار استفاده شود. این کمک میکند که ذهن شما با ورود به این فضا به حالت مطالعه تغییر کند.
ورزش کردن و تحرک
مطالعات نشان داده است که ورزش، توانایی یادگیری و حافظه بلندمدت را تقویت میکند و اضطراب و نامید بودن را کاهش می‌دهد و همچنین تمرکز، هوشیاری و انگیزه را بهبود می‌بخشد. اثرات ورزش تقریباً بلافاصله قابل مشاهده است. فعالیت بدنی می‌تواند فواید فوری و بلندمدت بر عملکرد تحصیلی داوطلبان کنکوری داشته باشد. پس از درگیر شدن در فعالیت بدنی، شما بهتر می‌توانید بر روی مطالعه خود تمرکز کنید و قدرت یادگیری‌تان را ارتقا دهید وهمچنین، ورزش کردن موجب میشود که سلامتی خود را حفظ کنید و طول عمر بیشتری داشته باشید. چون این کار باعث هوشیار شدن ذهنتان می شود.
پس خوب است که در برنامه ریزیمان این را در نظر داشته باشیم که روزانه حداقل 15 یا 30 دقیقه ورش کنیم تا ذهنمان هوشیار شود و آمادگی کامل را برای درس خواندن داشته باشیم.
تغذیه مناسب و آب کافی
اگرچه مغز شما تنها ۲ درصد وزن بدن‌تان را تشکیل می‌دهد، اما ۲۰ درصد از انرژی دریافتی روزانه را مصرف میکند. مطالعات نشان داده‌اند که کارهای خسته‌کننده ذهنی مانند درس خواندن، انرژی ما را به سرعت تخلیه میکنند و این روی باعث کاهش تمرکز و حواس پرتی داوطلبان کنکوری می شود. پس مهم که در هنگام انجام وظایف ذهنی خسته‌کننده، به گونه‌ای غذا بخورید که سطح انرژی شما حفظ شود و در طولانی مدت انرژی لازم را برای درس خواندن داشته باشید به عنوان مثال در هنگام درس خواندن میان وعده سالم بخورید .
سعی کنید که از این وعده های غذایی استفاده کنید (جو دوسر، دانه‌ها/آجیل، لبنیات کم‌چرب، سوپ، سالاد، مواد غذایی سبوس‌دار، میوه و غیره)این وعده های انرژی شما را در طولانی مدت بالا نگه میدارد. تلاش کنید از این وعده های غذایی دوری کنید (پیتزا، نان سفید، همبرگر، کیک، شکلات، کلوچه، چیپس سیب‌زمینی، نوشیدنی‌های شیرین و بستنی). این غذاها سطح انرژی شما به سرعت بالا می‌برند و به همان سرعت انرژی کاهش می‌یابد که منجر به خستگی و خواب‌آلودگی میشود. نوشیدن آب هم فراموش نکنید.
نتیجه گیری
برای افزایش ساعت مطالعه بدون خستگی و فشار در دوران کنکور، رعایت ۷ راهکار زیر می‌تواند به شما کمک کند. با برنامه‌ریزی مناسب، اولویت‌بندی و تنوع درسی، هدف‌گذاری و پاداش‌دهی، استراحت و خواب کافی، ایجاد محیط مطالعه مناسب، ورزش و تحرک و تغذیه مناسب و مصرف آب کافی، می‌توانید ساعات مطالعه خود را به طور کارآمد افزایش دهید. در مقاله بالا تمامی این مراحل را به صورت اصولی توضیح دادیم. این روش‌ها نه تنها باعث بهبود کیفیت مطالعه شما می‌شوند، بلکه از خستگی و کاهش انگیزه جلوگیری میکنند ولی متاسفانه برخی از داوطلبان کنکوری بدون اهمیت به این قضایا ساعات مطالعاتیشان را افزایش می دهند که در نتیجه باعث تنفرشان از درس، نا امیدی و همچنین ساعت مطالعه سینوسی میشود. با اجرای این راهکارها، می‌توانید به موفقیت بیشتری در کنکور دست یابید و این تجربه را به یک فرصت مثبت و پرانرژی تبدیل کنید.
سوالات متداول
چه مدت باید بین جلسات مطالعه استراحت کنیم تا بهترین نتیجه را بگیریم؟
بین جلسات مطالعه، حدود 5 تا 10 دقیقه استراحت کنید. این استراحت‌های کوتاه به شما کمک میکند تا انرژی بگیرید و تمرکز بیشتری داشته باشید
چگونه می‌توانیم از حواس‌پرتی‌های محیطی در هنگام مطالعه جلوگیری کنیم؟
با دور نگه‌داشتن تلفن همراه و دیگر وسایل الکترونیکی از محیط مطالعه، انتخاب مکانی آرام و استفاده از هدفون‌های نویزگیر، می‌توان از حواس‌پرتی‌های محیطی جلوگیری کرد و تمرکز خود را افزایش داد.
