رشته هوشبری چیست؟
رشته هوشبری یکی از تخصص‌های حوزه پزشکی است که به ویژه در فرآیندهای جراحی و مراقبت از بیماران اهمیت بالایی دارد. این رشته تمرکز دارد بر ارائه بی‌دردی و آرامش به بیماران در هنگام جراحی‌ها، از طریق استفاده از مواد دارویی و تکنیک‌های مختلف بیهوشی. متخصصان هوشبری وظیفه دارند تا وضعیت بیمار را در طول عمل جراحی کنترل کنند و از تأمین بی‌دردی و ایمنی بیمار اطمینان حاصل کنند.
هوشبری، که به آن بیهوشی هم می‌گویند، رشته‌ای تخصصی در علوم پزشکی است که به مطالعه و بررسی روش‌های مختلف بیهوشی و بیهوشی در اعمال جراحی، زایمان و سایر اقدامات پزشکی می‌پردازد. دانشجویان این رشته با گذراندن دوره‌های آموزشی، دانش و مهارت‌های لازم برای تجویز و اجرای داروهای بیهوشی، مانیتورینگ علائم حیاتی بیمار، حفظ ثبات وضعیت بیمار در طول عمل و بیدار کردن بیمار پس از عمل را کسب می‌کنند. در دوره تحصیل در رشته هوشبری، دانشجویان، واحدهای تئوری، عملی و کارآموزی در محیط‌های درمانی را می‌گذرانند.
هدف از این رشته، آموزش دانشجویان به عنوان دستیاران متخصصان بیهوشی در اتاق عمل است. دوره کارشناسی در رشته هوشبری به مدت ۴ سال است و دانشجویان در این دوره مجموعاً ۱۳۴ واحد درسی را طی می‌کنند. در دوره تحصیلی رشته هوشبری، دانشجویان مهارت‌های مرتبط با بیهوشی، اندازه‌گیری گازهای موجود در خون افراد، تنظیم آنها، تجویز آرامبخش‌ها، انجام بیهوشی منطقه‌ای، مراقبت‌های قلبی و تنفسی در طول بیهوشی بیمار، و بیدار کردن او بعد از عمل را یاد می‌گیرند.
پذیرش در رشته هوشبری به دو صورت
پذیرش از طریق کنکور
شرایط پذیرش در رشته هوشبری: برای اینکه تو رشته هوشبری قبول بشی، باید کنکور سراسری تجربی داده و رتبه خوبی به دست بی آورید و بعد از آن می‌تونی این رشته رو تو سایت انتخاب رشته بزنید و امیدوار باشید که تو یکی از دانشگاه‌های دولتی، پردیس‌های خودگردان یا دانشگاه‌های آزاد قبول بشید.
هوشبری بدون کنکور
پذیرش بدون کنکور تو رشته هوشبری بیشتر تو دانشگاه آزاد انجام می‌شود و آن هم بر اساس سوابق تحصیلی هست که این یعنی اگر نتونستی تو کنکور و ازمون های ازمایشی رتبه خوبی به دست بیاورید، می‌توانید بدون کنکور و با توجه به نمرات دبیرستانتان، وارد این رشته بشوید. البته باید بدونی که این نوع پذیرش هزینه‌های بالاتری نسبت به پذیرش از طریق کنکور دارد و شهریه هر ترم حدود 12 تا 15 میلیون تومان است.
حداقل رتبه لازم برای قبولی در رشته هوشبری
آخرین رتبه قبولی رشته هوشبری هر سال متغیر است اما در دانشگاه‌های دولتی تیپ یک در سالهای اخیر، حدود 5000 تا 6000 برای منطقه یک، 8000 تا 9000 برای رشته شبانه بوده است. برای دانشگاه های تیپ دو و سه، آخرین رتبه قبولی با سهمیه منطقه دو، حدود 8000 تا 17000 بوده است. با این حال هر سال با توجه به ظرفیت پذیرش دانشگاه، تعداد داوطلبان و تراز و درصد دروس مختلف در کنکور و تغییرات تصمیم گیری سازمان سنجش، میتواند متفاوت باشد.
دروس رشته هوشبری
دروس اصلی رشته هوشبری شامل:
- دروس عمومی 26 واحد شامل: زبان انگلیسی/ اندیشه اسلامی/ ورزش/ تاریخ و فلسفه علم/ اخلاق پزشکی
- دروس پایه 41 واحد شامل: آناتومی/ فیزیولوژی/ بیوشیمی/ میکروب شناسی/ فارماکولوژی/ آمار زیستی/ اصول پرستاری
- دروس تخصصی 33 واحد شامل: اصول بیهوشی/ بیهوشی عمومی/ بیهوشی منطقه‌ای/ مراقبت‌های ویژه/ اورژانس بیهوشی/ اتاق عمل
- دروس کارآموزی: 18 واحد
- دروس کارآموزی در عرصه: 16 واحد
کتاب‌های رشته هوشبری
کتاب‌های اصلی و مهم در رشته هوشبری:
- آناتومی: کتاب‌های مرجع آناتومی گری، آناتومی انسانی و…
- بیوشیمی: بیوشیمی لنینگر، بیوشیمی استرایر
- فیزیولوژی: کتاب فیزیولوژی گایتون و هال، برن و لوی
- ICU مراقبت‌های ویژه): مبانی مراقبت‌های ویژه(
- میکروب‌شناسی: میکروب‌شناسی جاوتز، میکروب‌شناسی پزشکی
- خون‌شناسی: اصول خون‌شناسی
- فارماکولوژی عمومی: فارماکولوژی کاتزونگ
- فارماکولوژی تخصصی: فارماکولوژی بالینی
- روش‌های بیهوشی: اصول و فنون بیهوشی
رشته هوشبری چند ترم است؟
تعداد ترم‌های رشته هوشبری در مقاطع تحصیلی مختلف با یکدیگر متفاوت است:
کارشناسی: رشته هوشبری در مقطع کارشناسی معمولاً 8 ترم یعنی دانشجویان باید 4 سال در دانشگاه تحصیل کنند.
کارشناسی ارشد: رشته هوشبری در مقطع کارشناسی ارشد معمولاً 4 ترم یعنی دانشجویان باید 2 سال در دانشگاه تحصیل کنند.
برای دکتری تخصصی (PhD): معمولاً 8 ترم یعنی دانشجویان باید 4 سال در دانشگاه تحصیل کنند
بازار کار رشته هوشبری
میزان درآمد یک هوشبر به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- سابقه کار: به طور کلی، هر چه سابقه کار یک هوشبر بیشتر باشد، درآمد او نیز بیشتر خواهد بود.
- محل فعالیت: هوشبران در شهرهای بزرگ و یا در بیمارستان‌های خصوصی و دولتی خاص، معمولاً حقوق و مزایای بیشتری نسبت به هوشبران در شهرهای کوچک و یا در مراکز درمانی دولتی کم‌امکانات دریافت می‌کنند.
- نوع استخدام: هوشبران می‌توانند به صورت استخدام پیمانی، قراردادی و یا موقت در مراکز درمانی مختلف مشغول به کار شوند. حقوق و مزایای این افراد با توجه به نوع استخدام آنها متفاوت خواهد بود.
- ساعات کاری: هوشبران می‌توانند با اضافه کاری و یا انجام شیفت‌های شب و تعطیلات، درآمد خود را افزایش دهند.
- مهارت‌ها و تخصص‌های خاص: هوشبران با گذراندن دوره‌های آموزشی تخصصی یا کسب گواهینامه‌های خاص، می‌توانند در زمینه‌های تخصصی‌تر هوشبری مانند هوشبری اطفال، هوشبری قلب و یا هوشبری زنان و زایمان فعالیت کنند. این هوشبران معمولاً از حقوق و مزایای بیشتری نسبت به هوشبران عمومی برخوردار هستند
حقوق پایه یک هوشبر در ایران که به صورت استخدام پیمانی در وزارت بهداشت مشغول به کار باشد، حدود 6 تا 8 میلیون تومان در ماه است. میانگین حقوق یک هوشبر در ایران با سابقه کار متوسط و در یک شهر متوسط، حدود 10 تا 15 میلیون تومان در ماه است. علاوه بر حقوق پایه، هوشبران از مزایایی مانند بیمه تامین اجتماعی، بیمه تکمیلی، کمک هزینه غذا و مسکن مختلف نیز برخوردار می‌شوند.
آغاز واحدهای بیمارستانی در رشته هوشبری:
از ترم دومدوره‌ی کارآموزی برای دانشجو آغاز می‌شود و ترم هفتم و هشتمفعالیت در بیمارستان تحت عنوان عرصه ادامه می‌یابد.
وظایف و مسئولیت‌ها
متخصصان هوشبری نقش حیاتی در تیم‌های جراحی دارند. آنها باید به بیمار در سه زمان توجه کنند (قبل از عمل، در زمان عمل و بعد از عمل)، برخی از وظایف و مسئولیت‌های آنها عبارتند از:
– ارزیابی پیش از جراحی : بررسی وضعیت کلی بیمار قبل از عمل جراحی و تنظیم برنامه بیهوشی مناسب که مثل…
کنترل تجهیزات: تمامی تجهیزات بیهوشی مانند ساکشن، مانیتورها، پالس اکسی‌متر و دستگاه‌های بیهوشی را هوشبر باید بررسی کند و از سلامت آنها اطمینان حاصل پیدا کند و در صورت وجود هرگونه نقص، باید به سرپرستار اتاق عمل گزارش دهد.
آماده‌سازی داروها و تجهیزات: قبل از شروع عمل جراحی، کارشناس هوشبری باید از وجود داروهای مورد نیاز و سایر ابزارها مطمئن شود و کمبودها را به اطلاع مسئولین برساند.
بررسی پرونده بیمار: بازدید پرونده بیمار قبل از جراحی برای اطمینان از کامل بودن اسناد پزشکی مانند آزمایش‌ها و نوار قلب ضروری است ، همچنین توجه به موارد مورد نیاز برای بیمار.
هدایت بیمار به تخت جراحی: کارشناس هوشبری بیمار را به تخت جراحی هدایت کرده و در طول فرآیند آماده‌سازی، اطلاعات لازم را به بیمار ارائه می‌دهد.
انجام رگ‌گیری و مانیتورینگ قلبی: کارشناس بیهوشی باید بتواند به صورت دقیق و سریع رگ‌گیری انجام دهد تا داروهای بیهوشی به صورت صحیح به بدن بیمار وارد شوند. همچنین، مانیتورینگ علائم حیاتی مانند ضربان قلب و فشار خون نیز از وظایف اوست.
– ارزیابی در طول جراحی : بررسی علائم حیاتی فرد و گزارش دادن وضعیت بیمار به جراح در طول عمل جراحی که شامل…
مدیریت بیهوشی : انجام بیهوشی عمومی یا موضعی برای جلوگیری از درد و ایجاد آرامش در بیمار در طول عمل جراحی.
کنترل وضعیت بیمار : نظارت بر علائم حیاتی بیمار مانند فشار خون، ضربان قلب، و تنفس در طول جراحی.
گزارش‌دهی به پزشک متخصص بیهوشی: در صورت بروز هرگونه مشکل یا تغییر غیرعادی در وضعیت بیمار، کارشناس هوشبری باید به سرعت به پزشک متخصص بیهوشی گزارش دهد. این هماهنگی بین تیم جراحی و تیم بیهوشی برای اطمینان از موفقیت‌آمیز بودن عمل ضروری است.
– مراقبت پس از جراحی : پیگیری وضعیت بیمار پس از عمل جراحی و ارائه مراقبت‌های لازم برای بهبودی سریع‌تر به عنوان مثال…
به هوش آوردن بیمار: پس از اتمام عمل جراحی، کارشناس هوشبری به متخصص بیهوشی در به هوش آوردن بیمار کمک می‌کند و علائم حیاتی او را به دقت بررسی و ثبت می‌کند.
کنترل واکنش‌های بیمار: کنترل وضعیت بیمار از نظر برگشت واکنش‌ها و انجام مراقبت‌های لازم برای بهبود وضعیت بیمار پس از بیهوشی نیز از جمله وظایف مهم است.
تکنیک‌های بیهوشی
در رشته هوشبری از تکنیک‌ها و روش‌های مختلفی برای بیهوشی استفاده می‌شود که بسته به نوع جراحی و وضعیت بیمار انتخاب می‌شوند. برخی از این تکنیک‌ها عبارتند از:
بیهوشی عمومی: این نوع بیهوشی شامل استفاده از مواد دارویی است که بیمار را به حالت خواب عمیق و بی‌دردی کامل می‌برد.
بیهوشی موضعی: در این روش، مواد بیهوشی به منطقه خاصی از بدن بیمار تزریق می‌شود تا آن منطقه بی‌حس شود.
بیهوشی اپیدورال و نخاعی: این تکنیک‌ها برای بی‌حس کردن نواحی پایین‌تر از نقطه تزریق استفاده می‌شوند و معمولاً در زایمان‌ها و جراحی‌های اندام‌های پایین‌تر بدن مورد استفاده قرار می‌گیرند.
مهارت‌ها و ویژگی‌های لازم برای یک هوشبر
برای موفقیت در رشته هوشبری، داشتن مهارت‌ها و ویژگی‌های خاصی ضروری است. برخی از این مهارت‌ها عبارتند از:
دقت و توجه به جزئیات: متخصصان هوشبری باید توانایی دقت بالا و توجه به جزئیات را داشته باشند، زیرا هر گونه اشتباه میتواند عواقب جدی برای بیمار داشته باشد.
تصمیم‌گیری سریع: در مواقع اضطراری، توانایی تصمیم‌گیری سریع و صحیح برای مدیریت وضعیت بیمار بسیار اهمیت دارد.
توانایی کار تیمی: متخصصان هوشبری باید بتوانند به خوبی با دیگر اعضای تیم جراحی همکاری کنند.
مهارت‌های ارتباطی: توانایی برقراری ارتباط موثر با بیماران و اعضای تیم پزشکی از دیگر ویژگی‌های مهم این رشته است.
چالش‌ها و آینده
رشته هوشبری با چالش‌هایی مانند فشار کاری بالا، مسئولیت‌های سنگین و نیاز به به‌روز بودن دائمی همراه است. با این حال، پیشرفت‌های فناوری و علمی در این حوزه نویدبخش آینده‌ای روشن برای متخصصان هوشبری است. استفاده از تجهیزات پیشرفته‌تر و تکنیک‌های نوین میتواند به افزایش کیفیت مراقبت‌های بیهوشی و ایمنی بیماران کمک کند.
همایش‌ها و انجمن‌ها
شرکت در همایش‌ها، کنفرانس‌ها و عضویت در انجمن‌های تخصصی هوشبری میتواند به تبادل اطلاعات و تجربیات با دیگر متخصصان این حوزه کمک کند. این فعالیت‌ها فرصتی مناسب برای یادگیری تکنیک‌ها و روش‌های جدید و همچنین گسترش شبکه حرفه‌ای می‌باشد.
مزایا و معایب هوشبری
یکی از مزیت های رشته هوشبری این است که باوجود اینکه کارشناس هوشبر در اتاق عمل حضور دارد و شاهد عمل است، کاری تمیزتر از رشته هایی مانند پرستاری و پزشکی دارد و از آلودگی های احتمالی در اتاق عمل در امان و این رشته برای افرادی که رویای پزشک شدن را دارند اما رتبه مناسب را نیاورده اند، مناسب است، همچنین این رشته شیفت های شب ندارد.
اما یکی از بزرگترین عیب های این رشته استرس و اضطراب بالای آن است و هوشبران پابه پای سایر پرسنل اتاق عمل نگران وضعیت بیمار هستند؛ چرا که با جان انسان ها سروکار دارند. علاوه بر این حقوق هوشبری هم پایین است که باعث نارضایتی هوشبران می شود.
جمع بندی
رشته هوشبری یکی از تخصص‌های حیاتی در حوزه پزشکی است که نقش کلیدی در فرآیندهای جراحی و مراقبت از بیماران ایفا می‌کند. متخصصان این رشته با ارائه بی‌دردی و آرامش به بیماران، ایمنی و راحتی آنان را در طول جراحی تضمین می‌کنند. دانشجویان این رشته با گذراندن دوره‌های آموزشی، دانش و مهارت‌های لازم برای تجویز و اجرای داروهای بیهوشی، مانیتورینگ علائم حیاتی بیمار و بیدار کردن بیمار پس از عمل را کسب می‌کنند.
پذیرش در رشته هوشبری از طریق کنکور سراسری یا بر اساس سوابق تحصیلی انجام می‌شود و داوطلبان پس از گذراندن دوره‌های آموزشی و کارآموزی در بیمارستان‌ها، به عنوان دستیاران متخصصان بیهوشی فعالیت می‌کنند. این رشته با چالش‌هایی مانند فشار کاری بالا و مسئولیت‌های سنگین همراه است، اما آینده‌ای روشن و فرصت‌های شغلی متعدد برای متخصصان این حوزه فراهم می‌آورد.
سوالات متداول
بازار کار رشته هوشبری چگونه است؟ متخصصان هوشبری می‌توانند در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها، مراکز جراحی سرپایی و دیگر مراکز درمانی مشغول به کار شوند. این رشته به دلیل نیاز بالا به خدمات بیهوشی، بازار کار خوبی دارد.
چگونه می‌توانم در رشته هوشبری موفق باشم؟ برای موفقیت در این رشته، دانشجویان باید به دقت و توجه به جزئیات، توانایی تصمیم‌گیری سریع، توانایی کار تیمی و مهارت‌های ارتباطی توجه کنند. همچنین، به‌روز بودن و یادگیری مداوم تکنیک‌ها و روش‌های جدید بسیار اهمیت دارد
چه چالش‌هایی در رشته هوشبری وجود دارد؟ از جمله چالش‌های این رشته می‌توان به فشار کاری بالا، مسئولیت‌های سنگین و نیاز به به‌روز بودن دائمی اشاره کرد.
چه عواملی بر درآمد متخصصان هوشبری تأثیر می‌گذارد؟ عواملی مانند سابقه کار، محل فعالیت، نوع استخدام، ساعات کاری و مهارت‌های تخصصی بر میزان درآمد هوشبران تأثیر می‌گذارد.
